Το üνομα του σημερινοý ΔÞμου για τον οποßο γßνεται λüγος προÞλθε απü την πüλη Εορδαßα, η οποßα Þταν το κÝντρο μιας ευρýτερης περιοχÞς της βορειοδυτικÞς Μακεδονßας που περιβÜλλεται απü τις οροσειρÝς του Βερμßου ανατολικÜ, του Ασκßου (ΣινιÜτσικου), νοτιοδυτικÜ, ενþ βüρεια απü το üρος Βüρρα (ΚαúμακτσαλÜν) και τις νüτιες παρυφÝς του üρους Βßτσι. Η Εορδαßα συνüρευε με την Ορεστßδα (ΚαστοριÜ), Ελßμεια (ΚοζÜνη, ΣÝρβια, ΓρεβενÜ), Λυγκιστßδα (Φλþρινα) και Βοτταßα (ΠÝλλα, ¸δεσσα). Απü τα υψþματα των Κοßλων και του Πολýμυλου ΚοζÜνης Ýως την ¶ρνισσα και την ΚÝλλη Φλþρινας, την ΚλεισΚαστοριÜςο Βαρυκü ΚαστοριÜς .
Στην περιοχÞ εμφανßζεται ζωÞ και κßνηση πολý νωρßς κατÜ τους Προúστορικοýς χρüνους . Οι Πελασγοß Þταν οι πρþτοι κÜτοικοι της περιοχÞς και κατüπιν οι Εορδοß. ¼σον αφορÜ στο üνομÜ τους υπÜρχουν πολλÝς μαρτυρßες üπως üτι σημαßνει «αγαπημÝνοι», Þ üτι προÝρχεται απü το ΜητÝρα Γη, εýφορος τüπος, ωραßος τüπος Þ üτι προÝρχεται απü το Εüρδα – ρüδα που σημαßνει χþρα των ρüδων . ΑναφορÜ στην Εορδαßα κÜνουν αρκετοß συγγραφεßς üπως ο Ηρüδοτος, ο Αρριανüς, ο Πολýβιος και Üλλοι .
Η Εορδαßα εßναι κομμÜτι της Μακεδονßας και ταυτßζεται η ýπαρξÞ της μ' αυτÞ. Η Ýνωση αυτÞ οριοθετεßται γýρω στο 700 π.χ. ΑναφÝρεται ως πρþτη πρωτεýουσα του Μακεδονικοý κρÜτους η Λεβαßα, που κτßστηκε μετÜ την Εορδαßα, και κατüπιν η ¸δεσσα. Πρþτος δε βασιλιÜς ο Περδßκκας ο Α´ στα χρüνια του οποßου Ýγινε η ενσωμÜτωση της Εορδαßας στο Μακεδονικü κρÜτος.
Η Εορδαßα γνþρισε πολλοýς εχθροýς üπως: Φρýγες, Ιλλυριοýς, ΠÝρσες, ΓαλÜτες, Ρωμαßους, Γüτθους, Οýννους, ΣλÜβους, ΒουλγÜρους, Λατßνους, Τοýρκους . ΦτÜνοντας στους νεþτερους χρüνους σημαντικÞ ημερομηνßα εßναι το 1389 üπου γßνεται η μÜχη του Κοσσυφοπεδßου και η Εορδαßα πÝφτει στα χÝρια των Οθωμανþν. Η μοßρα πια των Εορδαßων ακολουθεß αυτÞ των υπüλοιπων ΕλλÞνων. Στις 15 Οκτωβρßου του 1912 ελευθερþνεται η επαρχßα Καúλαρßων, üπως ονομαζüταν üλη την προηγοýμενη περßοδο η περιοχÞ.
Με το Βασιλικü ΔιÜταγμα 19.12.1918 ΦΕΚ Α´ 260 ονομÜστηκε εκ νÝου η περιοχÞ ως Επαρχßα Εορδαßας.
Με το Δ. 20.1.1927 ΦΕΚ Α´ 18, η πüλη των Καúλαρßων ονομÜσθηκε ΠτολεμαÀδα προς τιμÞν του Πτολεμαßου του ΛÜγου, του στρατηγοý και συμμαθητÞ του Μ. ΑλεξÜνδρου και ιδρυτÞ της δυναστεßας των Λαγιδþν Πτολεμαßων στην Αßγυπτο.
Με τη ΜικρασιατικÞ καταστροφÞ του 1922 και την ανταλλαγÞ των πληθυσμþν πρüσφυγες απü τις χαμÝνες πατρßδες βρßσκουν καταφýγιο στην περιοχÞ και ξεκινÜει η νÝα πορεßα για τους πληθυσμοýς της Εορδαßας.
Το 1939 ο ορυκτüς πλοýτος της περιοχÞς που Þταν γνωστüς απü την περßοδο της τουρκοκρατßας, αναδεικνýεται και γßνεται η πρþτη σοβαρÞ προσπÜθεια αξιοποßησης του λιγνßτη με τη σýνταξη της Ýκθεσης του γερμανοý καθηγητÞ Kegel. Ο πüλεμος üμως που μεσολαβεß μετατοπßζει το χρονικü σημεßο Ýναρξης των εργασιþν της βιομηχανικÞς πλÝον πüλης της ΠτολεμαÀδας στο 1956. Ο μεγαλοβιομÞχανος ΜποδοσÜκης ιδρýει την Ανþνυμη ΕλληνικÞ ΜεταλλευτικÞ και ΒιομηχανικÞ Εταιρßα Λιγνιτωρυχεßων ΠτολεμαÀδας, γνωστÞ ως ΛΙΠΤΟΛ. Το 1959 εκχωροýνται κατÜ 90% οι μετοχÝς της ΛΙΠΤΟΛ στη ΔΕΗ και μια νÝα εποχÞ ξεκινÜει .Την επüμενη χρονιÜ, το 1960, εγκαινιÜζεται το εργοστÜσιο αζωτοýχων λιπασμÜτων στην περιοχÞ της ΠτολεμαÀδας και το 1975 δημιουργεßται και δεýτερο εργοστÜσιο. Οι δραστηριüτητες της ΑΕΒΑΛ ανακüπηκαν το 1998 .
Με τη δημιουργßα των εργοστασßων Ýχουμε και την αλλαγÞ του χÜρτη επαγγελμÜτων της περιοχÞς. Η οικονομßα της περιοχÞς ενþ στηριζüταν στην αγροκτηνοτροφßα üλα τα προηγοýμενα χρüνια αλλÜζει και στηρßζεται στη βιομηχανικÞ επεξεργασßα και χρÞση του λιγνßτη, δημιουργþντας την τÜξη των βιομηχανικþν εργατþν και κατüπιν των υπαλλÞλων που χρειÜστηκε να στελεχþσουν τους δημüσιους αλλÜ και ιδιωτικοýς οργανισμοýς υπηρεσιþν, που αυξÞθηκαν λüγω της πληθυσμιακÞς Ýκρηξης της περιοχÞς. ΠÝρα απü τον οικογενειακü οικονομικü προûπολογισμü ο οποßος αυξÜνεται, στηρßζεται η εσωτερικÞ αγορÜ, αλλÜ και üλη η περιοχÞ σε επßπεδο τοπικÞς αυτοδιοßκησης απü τον Τοπικü Πüρο .
Η περιοχÞ της Εορδαßας διοικητικÜ με το σχÝδιο Καποδßστρια 2539/1997 αποτελεßται απü τÝσσερις ΔÞμους, το ΔÞμο ΠτολεμαÀδας, το ΔÞμο Μουρικßου, το ΔÞμο Βερμßου, το ΔÞμο Αγßας ΠαρασκευÞς καθþς επßσης και την κοινüτητα ΒλÜστης. Με το νÝο νüμο του ΚαλλικρÜτη του 2010, οι παραπÜνω ΔÞμοι συνιστοýν σÞμερα το νÝο ΔÞμο Εορδαßας με πρωτεýουσα την ΠτολεμαÀδα.
Σοφßα Απαζßδου
ΔημοτικÞ Σýμβουλος
ΠηγÝς - Βιβλιογραφßα
Βουνοτρυπßδης Σ., 1996., «Εορδαßα 4.000 Χρüνια ΕλληνικÞς Ιστορßας Και Πολιτισμοý», ΠτολεμαÀδα , σελ 4.
ΠτολεμαÀδα – φωτογραφßες απü το χρüνο, (χ.χ), διαθÝσιμο στον δικτυακü τüπο http://1lyk-ptolem.koz.sch.gr/foto_ptol/foto_ptol.htm.
Βουνοτρυπßδης Σ., ü.π., 1996 σελ 5.
ΜανÜδης, 2007, Εμπορικüς Σýλλογος ΠτολεμαÀδος απü το 1923, ΙερÜ ΜονÞ Αγßου ΚοσμÜ του Αιτωλοý ΑρδÜσσης – Κρυüβρυσης: ΠτολεμαÀδα σελ 11,. ΣακελλÜρης Τ., 1983, Αρχαßα Ιστορßα της περιοχÞς Εορδαßας, ΠτολεμαÀδα, σελ 29.
ΠτολεμαÀδα – φωτογραφßες απü το χρüνο, (χ.χ), διαθÝσιμο στον δικτυακü τüπο http://1lyk-ptolem.koz.sch.gr/foto_ptol/foto_ptol.htm.
ΜαυροειδÞς Π., 2010, Εξορýσσοντας το φως μνÞμες και εικüνες απü λιγνßτη, ΑθÞνα σελ 51 – 53.
Ανþνυμη εταιρεßα βιομηχανßας αζωτοýχων λιπασμÜτων. Σαββοποýλου-Κατσßκη Ξ.., 2008, Ιστορßα και Πολιτισμüς, ΕλληνικÝς Εκδüσεις: ΠεριφÝρεια ΔυτικÞς Μακεδονßα, σελ 255.
Το 1997 θεσπßζεται για πρþτη φορÜ ο Νüμος "Περß επιβολÞς τÝλους ανÜπτυξης βιομηχανικþν περιοχþν παραγωγÞς ηλεκτρικοý ρεýματος απü λιγνιτικοýς σταθμοýς". ΑυτÞ η πρωτοβουλßα εßναι γνωστÞ ως "Τοπικüς Πüρος" και αποτελεß Ýνα ειδικü τÝλος ανÜπτυξης βιομηχανικþν περιοχþν ( που καταβÜλλεται απü τη ΔΕΗ στις περιοχÝς που Ýχουν ΑΗΣ με λιγνßτη. Η λογικÞ του "Τοπικοý Πüρου" εßναι να δοθοýν χρÞματα απü τη ΔΕΗ αφ' ενüς για να γßνουν Ýργα υποδομÞς Ýτσι þστε μετÜ την εξÜντληση των αποθεμÜτων λιγνßτη να υπÜρχει υποδομÞ για περαιτÝρω ανÜπτυξη της περιοχÞς και αφ' ετÝρου για την ανÜπλαση και αναβÜθμιση του περιβÜλλοντος που Ýχει υποστεß καταστροφÞ απü τη δρÜση της ΔΕΗ. Το ετÞσιο ποσü υπολογßζεται στο 0,4% επß του τζßρου των πωλÞσεων της ηλεκτρικÞς ενÝργειας απü λιγνßτη της περιοχÞς που φιλοξενεß τα εργοστÜσια. Για το νομü ΚοζÜνης ανÝρχεται (κατÜ μÝσο üρο) ετησßως στο ποσü των 2.500.000.000 δρχ. Το Ειδικü Αναπτυξιακü Πρüγραμμα (Ε.Α.Π.) εßναι πενταετοýς διÜρκειας. ¶ρθρο 20 Ν. 2446 / '96 ΦΕΚ 276 / '96 τευχ. Α.
