ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ
Το Ανατολικü αποτελεß, σýμφωνα με τις προδιαγραφÝς των μελετþν των Ανοικτþν Πüλεων:
• Περιαστικü οικισμü, λüγω της γειτνßασης του με το αστικü κÝντρο της πüλεως της ΠτολεμαÀδας
• Δυναμικü οικισμü üσον αφορÜ την πληθυσμιακÞ του εξÝλιξη (εμφÜνιζε αýξηση μεγαλýτερη του 10% κατÜ την περßοδο 1971-1981).
• ΜεγÜλο οικισμü ως προς την απüλυτη τÜξη μεγÝθους του, (στην απογραφÞ του 1981, εßχε περισσüτερους απü 1.000 κατοßκους)
• Συνεκτικü οικισμü (90% των οικοδομþν του, απÝχουν ανÜ δυο λιγüτερο απü 40 μÝτρα)
• ΑδιÜφορο οικισμü (ως προς τον ιδιαßτερο χαρακτÞρα του δομημÝνου περιβÜλλοντος και τον απαιτοýμενο βαθμü προστασßας)
Η μικρÞ χρονοααπüσταση της οδικÞς σýνδεσης του Ανατολικοý με το αστικü κÝντρο της ΠτολεμαÀδας εßχε σαν φυσικü επακüλουθο τον προσανατολισμü του κυρßου üγκου των λειτουργικþν ροþν του οικισμοý για απασχüληση, αγορÝς, εξυπηρÝτηση απü υπηρεσßες προς την πρωτεýουσα της τÝως επαρχßας Εορδαßας.
Οι δραστηριüτητες της ΔΕΗ Þταν καθοριστικÝς για την πληθυσμιακÞ εξÝλιξη του οικισμοý σε σχÝση με την ΠτολεμαÀδα, της οποßας η εξÝλιξη εßχε Üμεση σχÝση με τους üμορους οικισμοýς της, λüγω της εγκατÜστασης εργατικοý δυναμικοý που τροφοδüτησαν τη δημιουργßα εξυπηρετικþν δραστηριοτÞτων για τον πληθυσμü της ευρýτερης περιοχÞς, Ýτσι þστε η ΠτολεμαÀδα να αποκτÞσει σημαντικÜ υψηλοýς δεßκτες εξειδßκευσης σε üλους τους κλÜδους που συνδÝονται με την παραγωγÞ ηλεκτρικÞς ενÝργειας
Η επßδραση της εγκατÜστασης των ενεργειακþν μονÜδων στην περιοχÞ συνετÝλεσε στη δραματικÞ πτþση των ποσοστþν απασχüλησης στον πρωτογενÞ τομÝα (γεωργßα, κτηνοτροφßα) και την αντßστοιχη εκρηκτικÞ αýξηση στο δευτερογενÞ και τριτογενÞ τομÝα.
Τα χαρακτηριστικÜ φαινüμενα Üμεσης λειτουργικÞς εξÜρτησης του Ανατολικοý εßναι:
• Το σχετικÜ μεγÜλο ποσοστü των μετακινÞσεων για εμπορικÝς εξυπηρετÞσεις και λειτουργßες του τριτογενÞ τομÝα προς ΠτολεμαÀδα, με ανασταλτικÞ επßδραση σε üτι αφορÜ την ανÜπτυξη τÝτοιων δραστηριοτÞτων στον οικισμü.
• Οι Ýντονες ροÝς στον Üξονα προς ΠτολεμαÀδα, που διευκολýνονται απü τα δρομολüγια των αστικþν λεωφορεßων, των υπεραστικþν λεωφορεßων (προς Θεσσαλονßκη) και των ιδιωτικþν οχημÜτων των κατοßκων.
• Οι διερχüμενες ροÝς απü τους Üλλους οικισμοýς της ευρýτερης περιοχÞς, που κατευθýνονται προς ΠτολεμαÀδα μÝσω του οδικοý δικτýου του οικισμοý.
• Η αýξηση των ποσοστþν απασχüλησης στο δευτερογενÞ τομÝα και κýρια στην παραγωγÞ ηλεκτρικÞς ενÝργειας.
Σýμφωνα με τις προτÜσεις ΧωροταξικÞς ΟργÜνωσης του Ν. ΚοζÜνης, το Ανατολικü αποτελεß οικισμü 3ου επιπÝδου και εντÜσσεται μαζß με 10 Üλλους οικισμοýς στην ΟικιστικÞ Ενüτητα ΠτολεμαÀδας.
Σýμφωνα με το σχÝδιο Προεδρικοý ΔιατÜγματος που αφορÜ τον προσδιορισμü γεωγραφικþν ενοτÞτων του Ν. ΚοζÜνης, το Ανατολικü εßχε ενταχθεß στην 4η γεωγραφικÞ ενüτητα της επαρχßας Εορδαßας. ΜετÜ την τροπολογßα του ανωτÝρω Π.Δ., το Ανατολικü εντÜχθηκε στην 8η ΕδαφικÞ ΠεριφÝρεια Ν. ΚοζÜνης και χαρακτηρßστηκε Ýδρα αυτÞς, την οποßα απÜρτιζαν οι τÝως Κοινüτητες: Αγßου Χριστοφüρου, Ανατολικοý, ΕρμακιÜς, Καρυοχωρßου, Κομνηνþν, Μεσοβοýνου, Πýργων και ΣπηλιÜς. ΤÝλος το Ανατολικü με την υπ. αριθμ. Ε10185/2.6.94 χαρακτηρßστηκε και Ýδρα Αναπτυξιακοý ΣυνδÝσμου ο οποßος αποτελοýνταν απü τις τÝως Κοινüτητες: Αγßου Χριστοφüρου, Ανατολικοý, ΕρμακιÜς, Καριοχωρßου, Κομνηνþν, Πενταβρýσου, Περδßκκα, Πýργων και ΣπηλιÜς, με την ονομασßα ´´ΒÝρμιο Εορδαßας´´
Τοπογραφßα
Ο οικισμüς του Ανατολικοý εßναι σε υψüμετρο 630 μ. χαρακτηρßζεται ως ημιορεινÞ Κοινüτητα λüγω του σχετικοý της υψομÝτρου απü την θÜλασσα και των ορεινþν üγκων του Βερμßου, που αρχßζουν απü τα ανατολικÜ της. Οι κλßσεις που επικρατοýν μÝσα στον οικισμü και στην ευρýτερη του περιοχÞ εßναι ομαλÝς. Το μεγαλýτερο μÝρος των εκτÜσεων της Κοινüτητας εßναι καλλιεργοýμενη γεωργικÞ γη με πολý μικρÝς κλßσεις. Την ευρýτερη περιοχÞ της Κοινüτητας διασχßζουν υδρορρÝματα με κατεýθυνση απü ΝΔ ( υπþρειες Βερμßου ) προς ΒΔ και καταλÞγουν, αφοý ενωθοýν με Üλλα στη λεκÜνη του Περδßκκα -Φιλþτα στην λßμνη Βεγορßτιδα στο νομü Φλþρινας. Την περιοχÞ ΒΑ του οικισμοý και εφαπτομενικÜ με το εγκεκριμÝνο ρυμοτομικü σχÝδιο, διασχßζει ρÝμα. ¸ντονες κλßσεις παρατηροýνται μüνο στην ανατολικÞ πλευρÜ της Κοινüτητας, στους πρüποδες του Βερμßου üρους
ΓεωλογικÞ θÝση
Απü γεωλογικÞ Üποψη η ευρýτερη περιοχÞ αποτελεßται απü πετρþματα της ΠελαγονικÞς Ζþνης. ΑυτÞ χαρακτηρßζεται απü τα κρυσταλλικÜ πετρþματα και απü βυθßσματα με ιζηματογενεßς σειρÝς νηριτικÞς φÜσης, τα οποßα παρουσιÜζουν Ýνα σαφÝς στρωματογραφικü κενü ιζηματογÝνεσης κατÜ την διÜρκεια του Κατþτερου Κρητιδικοý.
Απü τεκτονικÞ Üποψη η ευρýτερη περιοχÞ παρουσιÜζει μια ποικßλη ορογενετικÞ δομÞ. Κυριαρχοýν οι πτυχþσεις, λεπιþσεις και επωθÞσεις, καθþς επßσης και οι μεταπτþσεις κλιμακωτþν ρηγμÜτων στις νεογενεßς λεκÜνες.
Η περιοχÞ της Κοινüτητας Ανατολικοý - η οποßα ανÞκει στην ΠελαγονικÞ ΓεωτεκτονικÞ Ζþνη - συγκροτεßται απü τα παρακÜτω πετρþματα που υπÝρκεινται στο κρυσταλλοσχιστþδες υπüβαθρο: ασβεστüλιθοι του Τριαδικοúουρασικοý, λευκÜ, γαλαζωτÜ συμπαγÞ μÜρμαρα με περιοχÞ ανÜπτυξης τους Α και ΒΑ του οικισμοý.
