Το εδώ οθωμανικό στοιχείο, μη υποκείμενο σε γενοκτονίες όπως οι Έλληνες και οι Αρμένιοι της Ανατολής, παρέμεινε στο μεγαλύτερο μέρος του στην περιοχή έως και την Συνθήκη της Λωζάνης και κατά συνέπεια μέχρι το 1923. Εικόνα πληθυσμιακή του κάμπου, κυρίως, της Επαρχίας Εορδαίας και ίσως όχι των ορεινών χωριών της, δίνει τηλεγράφημα του υποδιοικητού Καϊλαρίων, που εστάλη την 1^η Φεβρουαρίου προς της Γενική Διοίκηση Θεσσαλονίκης. Οι μουσουλμάνοι σε αυτό αναφέρονται ως 29121, οι Έλληνες 6270, οι Βλάχοι 450, ενώ οι Σλαβόφωνοι 4800 οι οποίοι και χαρακτηρίζονται ως «προπαγανδιστικώς εργαζόμενοι». Βέβαια για τους τελευταίους, δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς εάν το σύνολο τους ήταν τέτοιοι ή λόγω της καχυποψίας της εποχής χαρακτηρίζονταν έτσι συλλήβδην και ανεξαιρέτως. Μην λησμονούμε, πως η Ελλάδα μόλις λίγα έτη πριν είχε βγει από πόλεμο με την Βουλγαρία, διάγοντας ουσιαστική ψυχροπολεμική κατάσταση με αυτήν. Και όχι άδικα, αν λάβουμε υπόψιν τα γεγονότα που έλαβαν χώρα αργότερα, με τις διώξεις των Ελλήνων της Ανατολικής Ρωμυλίας(1939) αλλά και την Γερμανική Κατοχή, όταν και μέρος της Ελλάδος βρέθηκε υπό Βουλγαρική διοίκηση.

Τελικώς η αποχώρηση των εδώ Ισλαμικών πληθυσμών ολοκληρώθηκε περί το 1924 και κάτω από σχετικά τεταμένες συνθήκες. Εντούτοις και σε καμία περίπτωση, δεν είχαμε αιματοχυσίες όπως συνέβη στον Ελληνικό πληθυσμό της καθ΄ημάς Ανατολής.

Κόττης Κωνσταντίνος