του 1^ου Τάγματος 22^ου Πεζικού Συντάγματος της 16^ης Οκτωβρίου 1912 εν Ναλμπάνκιοϊ διοικούμενου υπό του Λοχαγού Παπανικολάου Δημ.

ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚ0Σ  ΠΟΛΕΜΟΣ 1912 
Ανάπαυσις  μεταξύ  Κοζάνης - Καϊλαρ

Συνεπεία διαταγής κινήσεως του Συντάγματος, το 1° Τάγμα την πρωϊαν της 15^ης  απετέλεσε την αριστεράν πλαγιοφυλακήν της V Μεραρχίας βαδίζούσης δια της οδού Κοζάνης προς Καϊλάρια, και δι' ημιονικής οδού ήχθην εν τάξει πορείας με τον 1^ον  Λόχον εν εμπροσθοφυλακή προς Καραγάτς, Ερντομουσλ, Καραμπουνάρ, και Χασάνκιοϊ τηρών επαφήν μετά της V Μεραρχίας δι' ιππέων τεταγμένων από της εκκινήσεως μας υπό τας διαταγάς μου. Εν Χασάνκιοϊ έλαβαν διαταγήν της V Μεραρχίας να μεταβώ παρά τα Κάτω Καϊλάρια και λάβω θέσιν πολιορκητικών εκ της Βορειοδυτικής πλευράς τούτων όπερ και έπραξα, φθάσας εκεί δια κυκλωτικής κινήσεως περί την δύσιν του ηλίου ενεκατέστησα προφυλακάς προς εκτέλεσιν της διαταγής της Μεραρχίας. Την πρωϊαν της 16^ης  Οκτωβρίου περί ώραν 6^ην  και 20' π.μ. έλαβον διαταγήν επιχειρήσεως της V Μεραρχίας δι' ης διετασσόμην να εκκινήσω εκ της θέσεως ην κατείχαν την 6^ην  π.μ. ώραν, ήτοι η διαταγή είχε ληφθή αργότερον 20' λεπτά της ώρας αμέσως ετάχθην εν πορεία και συμφώνώς τη διαταγή της Μεραρχίας αποτελών την αριστεράν φάλαγγα εβάδισα κατ' αρχάς Βορείως προς Κνουφ και είτα Ανατολικώς προς Ναλμπάνκιοϊ όπως δια του Τάγματος μου προσβάλω τον εκεί Τουρκικόν στρατόν πλαγίως και ει δυνατόν εκ των νώτων. Με τον 2^ον  Λόχον εν εμπροσθοφυλακή εβάδισα εν τάξει πορείας και την 7^ην και ημίσειαν π.μ. εγένετο η πρώτη και η μόνη ωριαία στάσις εις τον αυχένα μεταξύ Κνουφ και Ναλμπάνκιοϊ. Εκείθεν το Τάγμα διηυθύνθη ανιχνευτικούς προς Ανατολάς μέσω δάσους, όταν δε αι περιπολίαι μάχης έφθασαν 2.000 μέτρα περίπου από των υψωμάτων Ναλμπάνκιοϊ μοι ανήγγειλαν την θέσιν τμημάτων του εχθρού άτινα εμάχοντο προς την κεντρικήν φάλαγγα δεξιόθεν της αμαξιτής οδού Καϊλαρίων-Ναλμπάνκιοϊ αμέσως διέταξα την συγκέντρωσιν του Τάγματος εν κεκαλυμμένη θέσει, εγώ δε μετέβην εμπρός εις την παρυφήν δασυλίου και εκείθεν δια των τηλεσκοπίων μου ανεκάλυψα και τας λοιπός θέσεις του εχθρού τας κείμενος προς το μέρος του Τάγματος μου, καλέσας πλησίον μου τους Λοχαγούς και λοιπούς αξιωματικούς, ώρισα τομέα ενεργείας εις τους εν πρώτη γραμμή ταχθέντας 2^ον  και 3^ον  Λόχον, κρατήσας ως Λόχον ενισχύσεως τον 4^ον  και τον 1^ον ως εφεδρείαν, και έδωσα σχετικός διαταγής και οδηγίας περί της τηρητέας διαγωγής κατά την μάχην, ορίσας εις τον 3^ον  και 2^ον  Λόχον ως καταλληλότερον τον σχηματισμόν ρόμβου μέχρι της παρατάξεως των εις ακροβολισμόν. Η προχώρησις επανελήφθη ελικοειδώς προς τα εμπρός όπως επωφεληθώμεν χαραδρών και δασυλίων ακολουθούντων την κατεύθυνσιν ταύτης. Το εχθρικόν πυροβολικόν ασχολούμενον με την κεντρικήν φάλαγγα πολύ αργά μας ηνόησε και κατέλαβε τα προς ημάς οχυρώματα, ήτοι εν ω χρόνω οι δύο προηγούμενοι Λόχοι 2^ος  και 3^ος  έφθασαν εις απόστασιν 300 μέτρων περίπου εκ τούτων. Εκ της θέσεως ταύτης οι δύο Λόχοι αναπτυχθέντες ήρξαντο ισχυρού πυρός κατά του άκρου δεξιού του εχθρού περί ώραν 8^ην  και 45' π.μ. Ήτο ως καλώς ενθυμούμαι η στιγμή κατά την οποίαν η κεντρική φάλαγξ των ημετέρων εις τα πρώτα αυτής τμήματα καμφθείσα ετράπη εις τα οπίσω και ο εχθρός ηκολούθει καταδιώκων, αλλ' η καταδίωξις εσταμάτησεν αμέσως ως αντελήφθησαν την πλαγίαν και Νοτίως κίνησιν του Τάγματος μου καθόσον δια ταύτης ηπειλήθη η υποχώρησις των. Η ανάπτυξις των Λόχων υπήρξε κανονική και επιβλητική, τόσον εις τον κατά μέτωπον, όσον και εις τον κατά πλευρόν εχθρόν. Άλματα εγένοντο δε εκ μέρους του 3^ου Λόχου μήκους περίπου 80 μέτρων και εν άλμα εκ μέρους του 2^ου  μήκους 50 μέτρων. Ο 2^ος  Λόχος ευρέθη αντιμέτωπος εχθρικού τμήματος εξ αποστάσεως 200 μέτρων αλλά τα ισχυρότερα τμήματα ήσαν προς το μέρος του 3^ου Λόχου δι' ο και ενίσχυσα τούτον δι' ενός ουλαμού του 4^ου  Λόχου από τους ανθυπολοχαγούς Μπακούρον και Στράγκαν Αθ, η ενίσχυσις ενεθάρυνε τους ημετέρους και παρέσυρε την γραμμήν της μάχης προς τα εμπρός εκτελέσαντες άλμα προς τα εμπρός περίπου 50 μέτρων περί ώραν 9^ην  και ημίσειαν. Περί ώραν δε 10^ην  ενίσχυσα και τον 2^ον  Λόχον δια διμοιρίας του 4^ου Λόχου ίνα εξαναγκάσώσιν ούτω εις υποχώρησιν το ακρότατον σημείον του εχθρού όπερ και κατωρθώθη και η υποχώρησις ήρξατο περί ώραν 10^ης και 45' π.μ. Ειδοποιηθείς περί της ανάγκης φυσιγγίων υπό του 3^ου Λόχου και του ουλαμού του 4^ου  έστειλα αυτοίς δια σακκιδίων φυσίγγια και ανεφοδίασα την γραμμήν της μάχης περί ώραν 10^ην  και ημίσειαν. Ευθύς ως αντελήφθην την υποχώρησιν διέταξα ουλαμόν υπό τον υπολοχαγόν Ζούπαν του 1^ου Λόχου της εφεδρείας και διέβη τον ποταμόν καταλάβουν δεσπόζουσαν θέσιν, ευθύς δε αμέσως με την έναρξιν της υποχωρήσεως του εχθρού οι τρεις Λόχοι και ο ουλαμός του 1^ου  Λόχου διαδοχικώς από θέσεως εις θέσιν ήρξαντο της καταδιώξεώς του εχθρού όστις και κατ' αρχάς υπεχώρει κανονικώς και κατόπιν περί ώραν 11^ην  και ημίσειαν ατάκτως προς την αμαξιτήν οδόν Ναλμπάν-κιοϊ-Σόροβιτς. Εκτός των τμημάτων τούτων του εχθρού έτερα ευρισκόμενα προς το χωρίον και Ανατολικώς τούτου και μη δυνηθέντα να υποχώρήσώσι δια της αμαξιτής οδού ην απέκλεισαν δια των πυρών των εξ εγγυτάτης αποστάσεως τμήματα του 2^ου Λόχου του υπ' εμέ Τάγματος, ηναγκάσθησαν να υποχώρήσώσι δια της ημιονικής οδού προς Τσάλτσιλαρ. Ο 3^ος  Λόχος μετά ουλαμού υπό τους υπολοχαγούς Μπακούρον και Στράγκαν Αθ. καταδιώξαντες τα Νοτιοδυτικώς του χωρίου Ναλμπάνκιοϊ εχθρικά τμήματα εσταμάτησαν την καταδίώξιν αμέσως Βορειοδυτικώς τούτου επί των υψωμάτων ως απομακρυνθέντος του εχθρού δια της ημιονικής οδού Τσάλτσιλαρ, ενώ η καταδίωξις εκ μέρους των τμημάτων ουλαμού του 4^ου  Λόχου υπό τον υπολοχαγόν Δημητρόπουλον και ανθυπολοχαγόν Μελάν αριστερόθεν τούτου υπό των τμημάτων του 2^ου  Λόχου και έτι αριστερότερον υπό των του 1^ου Λόχου εσταμάτησε παραλλήλως και πλησιέστατα της αμαξιτής οδού προς Σόροβιτς, του μάλλον προκεχωρημένου τμήματος φθάσαντος δύο χιλιόμετρα περίπου πέραν του χωρίου Ναλμπάνκιοϊ, εσταμάτησε δε ούτω η καταδίωζις περί ώραν 12^ην  και ημίσειαν μ.μ. ότε τα ακολουθούντα την κεντρικήν φάλαγγα τμήματα των ημετέρων (τμήματα 2^ου  Τάγματος 22^ου Πεζικού Συντάγματος και 23^ου ΠεΖΐκού Συντάγματος) είχον φθάσει εις την Βορείαν παρυφήν του χωρίου Ναλμπάνκιοϊ επί της αμαξιτής οδού. Κατά την άτακτον ταύτην υποχώρησίν του ο εχθρός εγκατέλειπε πάρα πολλά είδη υλικού ήτοι σκηνάς εντός των οποίων 2 σημαίας, υλικόν στρατού, επίσης ιματισμόν, πολεμοφόδια, πάμπολλα μαγειρικά σκεύη, γαλέταν κ.λ.π. Περί ώραν 2^αν μ.μ. ήχθημεν αριστερά και εσχηματίσαμεν τον αριστερόν τομέα των προφυλακών.

Εγένετο εν Μπουγαριόβω'τη 11 Ιουνίου 1913 Δ. Παπανικολάου Λοχ(αγός) πεΖ(ικού)

1932. π. Παναγιώτης Αθανασιάδης και επίτροποι στον Ι. Ν. Αναλήψεως Περδίκα.